این طرح که با همکاری موسسه یونیدرو و مرکز تحقيقات فرآوري مواد معدني ايران انجام شده است به شناسایی و امکانسنجی فنی استحصال تیتانیوم و عناصر نادر خاکی از گل قرمز کارخانه بوکسیت جاجرم در مقیاس آزمایشگاهی میپردازد
در تولید آلومینا به روش بایر به ازای هر تن آلومینا حدود 1.5-1 تن گل قرمز تولید میشود. گل قرمز تولید شده در فرآیند عموماً شامل اکسیدهای آلومینیوم، سیلیس، ترکیبات کلسیمدار، اکسیدهای آهن، اکسید تیتانیوم و عناصر خاکی است. این ماده به علت داشتن مقادیر بالای هیدروکسید سدیم به شدت قلیایی است که با توجه به حجم عظیم تولیدی آن در کارخانه (یک میلیون تن در سال) و خصوصیات شیمیایی آن، مشکلات متعدد محیط زیستی را به وجود میآورد. از این رو با توجه به محتویات آن و حضور عناصر خاص میتوان گل قرمز را به عنوان یک منبع ثانویه برای بازیابی فلزات ارزشمند در نظر گرفت.
در این تحقیق تمرکز بر استحصال تیتانیوم از گل قرمز بوده است. علت آن نیز شرایط خاص کانیشناسی باطله و حذف مراحل پرهزینه خردایش برای تولید محصول نهایی است. یکی دیگر از جنبههای ارزشمند این تحقیق امکان استحصال عناصر نادر خاکی نظیر اسکاندیم است که میتواند ارزش افزوده بالایی را برای کشور به ارمغان بیاورد. مطابق تحقیقات انجام شده و با استفاده از نظرات پژوهشگران متخصص، آزمایشهای متعددی برای حصول به نتیجه مطلوب انجام شد. در نهایت نیز امکان بازیابی بالای محتوی تیتانیوم به صورت هیدروکسیدی با عیار بالا حاصل شد. مطابق نتایج حاصل نیز تبدیل کامل آهن 3 به آهن 2، افزایش عیار اسکاندیم و تبدیل گل قرمز قلیایی به یک ترکیب خنثی حاوی سیلیس و سولفات کلسیم از دیگر مزایای این پژوهش بوده است.
لازم بذکر است که این طرح در مراسم بزرگداشت هفنه پژوهش در آذرماه 98 در مرکز تحقیقات فرآوری مواد معدنی ایران و در آیین نکوداشت مرحوم دکتر سید شمس الدین وهابی، بنیانگذار موسسه یونیدرو و تجلیل از پژوهشگران برتر مرکز تحقیقات فراوری ایران بنام ایشان نامگذاری شده است.